Album Of The Week: SMITHS – THE QUEEN IS DEAD

Aπό την Δέσποινα Καραμουζά

Το ‘THE QUEEN IS DEAD‘  είναι το τρίτο studio album του βρετανικού rock συγκροτήματος THE SMITHS. Κυκλοφόρησε στις 16 Ιουνίου 1986 και έμεινε 22 εβδομάδες στα UK Album Charts, φτάνοντας μέχρι και το νούμερο δύο! Για τους fans του συγκροτήματος η κυκλοφορία αυτού του album ήταν απλά η απόδειξη ότι οι SMITHS ήταν το σπουδαιότερο group στον κόσμο, άποψη που δεν ήταν τελικά υπερβολική, καθώς είκοσι επτά χρόνια αργότερα, το 2013, το περιοδικό NME το χαρακτήρισε ως το καλύτερο album όλων των εποχών.

Σύμφωνα με το Neil Tennant των ‘Pet Shop Boys’ όλα τα group περνούν κάποια στιγμή τη λεγόμενη “imperial phase” της καριέρας τους και η κυκλοφορία του ‘THE QUEEN IS DEAD’ ήταν αυτή ακριβώς η φάση για τους SMITHS…η καλύτερη στιγμή τους.

Οι στίχοι και τα φωνητικά του Morrissey δεν ήταν ποτέ πιο επιδέξια, χαρακτηριστικά και συγκινητικά ενώ οι συνθέσεις του Johnny Marr ήταν ταυτόχρονα απλές και περίπλοκες δημιουργώντας μια ιδιοφυή ισορροπία.  Ήταν ένα album που ήρθε για να μείνει.

Tο ‘THE QUEEN IS DEAD’ των SMITHS πήρε το όνομά του από τη νουβέλα του 1964 ‘Last Exit to Brooklyn’ του Αμερικανού συγγραφέα Hubert Selby Jr. Το βιβλίο αναφερόταν σε θέματα – ταμπού και έπρεπε να περάσει από δίκη για να επιτραπεί η έκδοσή του στην Αγγλία. 

Οι στίχοι του Morrissey με τις αντικαθεστωτικές απόψεις και το black humour χαρακτηρίζουν το album αλλά και το στιχουργό, ο οποίος υποστήριζε τότε οτι υπήρχε μια συνομωσία εναντίον των SMITHS από τα ραδιόφωνα και τις δισκογραφικές εταιρίες για να μην ακούγονται οι στίχοι του και θεωρούσε τον εαυτό του τον αδικημένο ηγέτη της βρετανικής μουσικής. Γι’αυτό το λόγο ένα μήνα μετά την κυκλοφορία του ‘THE QUEEN IS DEAD’ έβγαλαν ένα single εκτός album με τίτλο ‘PANIC’ και τον επαναλαμβανόμενο στίχο ‘Hang the DJ’ – ‘Κρεμάστε τον dj επειδή η μουσική που παίζει δε μου λέει τίποτα για τη ζωή μου’

Είναι αλήθεια πως το ‘THE QUEEN IS DEAD’ αποτελεί μια αξιόπιστη μαρτυρία για τη ζωή στην Αγγλία τη δεκαετία του ’80, και μ’αυτόν τον εκρηκτικό τίτλο σίγουρα ήθελαν να ταράξουν την ηρεμία και να προκαλέσουν αντιδράσεις. Ακόμα και πρόσφατα ο Morrissey είπε σε μια συνέντευξη οτι η Βασίλισσα ζει ακόμα μόνο και μόνο για να εκνευρίζει τους fans των SMITHS!

Η μουσική του ‘THE QUEEN IS DEAD’ γράφτηκε εξ’ολοκλήρου από τον Johnny Marr ο οποίος εκείνη την περίοδο ήταν έντονα επηρρεασμένος από τους Stooges, τους Velvet Underground και την garage rock σκηνή του Detroit. Το ομότιτλο τραγούδι του album βασίστηκε σε μουσική που είχε γράψει ο Marr όταν ήταν έφηβος ενώ στο σπίτι του, στο Bowdon του Manchester, μαζί με το Morrissey έγραψαν τρία τραγούδια σε ένα μαραθώνιο έμπνευσης… ‘Frankly,Mr. Shankly’, ‘I Know It’s Over’ και ‘There Is A Light That Never Goes Out’ για το οποίο ο Johnny Marr λέει οτι μόλις το τελείωσαν ένιωσαν τη γαλήνη που νιώθεις όταν ξέρεις οτι έχεις γράψει κάτι πάρα πολύ καλό.

Το αριστουργηματικό αυτό τραγούδι προοριζόταν για βασικό single του album αλλά τελευταία στιγμή επιλέχτηκε το ‘Bigmouth Strikes Again’. Τελικά, το ‘There Is A Light That Never Goes Out‘ βγήκε ως single το 1992 ενώ οι αναγνώστες του αμερικανικού περιοδικού  SPIN το έχουν ψηφίσει σαν το καλύτερο τραγούδι όλων των εποχών.

Το ‘THE QUEEN IS DEAD’ ηχογραφήθηκε το 1985 με τη βοήθεια του sound engineer Stephen Street ο οποίος έχει δηλώσει οτι είχε μια πολύ καλή σχέση με το Morrissey και το Johnny Marr καθώς ήταν όλοι σχεδόν συνομήλικοι και τους άρεσαν τα ίδια πράγματα. Η ατμόσφαιρα στο studio ήταν πολύ φιλική και η συνεργασία τους εποικοδομητική παρά τη δικαστική διαμάχη που είχαν οι SMITHS εκείνη την περίοδο με τη δισκογραφική τους εταιρία. Αυτός ήταν και ο λόγος που το album καθυστέρησε να κυκλοφορήσει, η ηχογράφηση όμως κάθε τραγουδιού αποτελεί μια μικρή, ξεχωριστή ιστορία
Για το τραγούδι ‘Frankly,Mr. Shankly’ ο Morrissey ζήτησε από τη Linda McCartney να παίξει πιάνο… αυτή όμως αρνήθηκε. Στο τραγούδι ‘Bigmouth Strikes Again αρχικά έκανε backing vocals η Kirsty MacColl. Το αποτέλεσμα δεν άρεσε στον Johnny Marr και στο τελικό μιξάρισμα χρησιμοποιήθηκε η φωνή του Morrissey σε διαφορετική συχνότητα και ταχύτητα. Παρόλα αυτά, στο εξώφυλλο του album τα credits για τα backing vocals δίνονται στην Ann Coats που δεν είναι τίποτα άλλο από μια περιοχή στο Manchester.

Το ‘THE QUEEN IS DEAD’ κυκλοφόρησε με εξώφυλλο μια φωτογραφία του Γάλλου ηθοποιού Alain Delon από ένα film noir του 1964 και οι κριτικοί της εποχής το υποδέχτηκαν ευνοϊκά τονίζοντας το χιούμορ των στίχων, τις φωνητικές ικανότητες του Morrissey και το αυθεντικό ταλέντο του Johhny Marr.

Η αλήθεια είναι ότι εδώ και 34 χρόνια έχουν γραφτεί εκατοντάδες κριτικές γι’ αυτό το album και κανείς δεν έχει σταματήσει να ασχολείται μαζί του. Το έχουν αποκαλέσει αριστούργημα που παντρεύει την ευφυία με το δράμα, διαχρονικό έργο τέχνης που κάθε φορά που το ακούς σου παρουσιάζει και ένα καινούριο στοιχείο και ένα album που βρήκε το Morrissey και τον Johnny Marr στην καλύτερη στιγμή τους.

Έξυπνο,τολμηρό και αστείο κατατάσσει το Morrissey στους καλύτερους στιχουργούς της γενιάς του, τον μοναδικό που μπορεί να μεταμορφωθεί από διανοούμενο σε άξεστο και από ειρωνικό σε ανασφαλή μέσα σε 36 λεπτά.

Το ‘THE QUEEN IS DEAD’ είναι ένα album γεμάτο γρίφους και ο Rob Sheffield του Rolling Stone έγραψε οτι το internet εφευρέθηκε μόνο και μόνο για να καταλάβουμε τα κρυμμένα νοήματα αυτού του album. Το τραγούδι ‘Some Girls Are Bigger Than Others’ δεν έχει εξηγηθεί μέχρι τώρα…που σημαίνει οτι το internet απέτυχε και αυτό το album θα μας απασχολεί για πολύ καιρό ακόμα.